Charakterystyczną cechą społeczności wiejskiej na naszych ziemiach przez wiele wieków była samowystarczalność gospodarcza tej grupy. Wynika z tego, że produkcja z miejscowych surowców, ponadto zaangażowanie lokalnych wykonawców i ich pomysłowość zaspokajały podstawowe potrzeby mieszkańców.
Wspomniana sytuacja ulegała zwielokrotnieniu na terenach specyficznych – pograniczu regionu, obszarach izolowanych (np. puszcze), oddalonych od ośrodków miejskich. Warunkom tym odpowiadały w pełni ziemie północno-wschodniego Mazowsza, czyli obszary Puszczy Zielonej, zwanej też Puszczą Kurpiowską.
Specyficzne procesy osadnicze, środowisko, skład społeczny ludności, historia tych terenów spowodowały klasyczny niemal obraz samowystarczalności rodziny kurpiowskiej.
Występujące bogactwo drewna, zasobów kopalnych (ruda darniowa, bursztyn), wykorzystywanie surowców z własnego gospodarstwa, surowców pozyskiwanych w puszczy, w rzekach i mokradłach, a ponadto potrzeba ograniczania wydatków – wszystko to spowodowało powstanie i rozwój wielu dziedzin rzemiosła wiejskiego czy rękodzieła ludowego.
Powszechność zajęć na poły rzemieślniczych, na poły plastycznych zaczęła na Kurpiach podlegać zmianom i powolnemu zanikowi po 1945 r., który przyniósł Polsce przekształcenia gospodarczo-ustrojowe. Kolejne przemiany ustrojowe z 1989 r. spowodowały występowanie w całym kraju szeregu zjawisk, które mogły prowadzić do degradacji poczucia tożsamości narodowej i gwałtownego zaniku kultur lokalno-regionalnych.
W naczelnych gremiach rządowych zdano sobie sprawę, że zadaniem państwa jest odtworzenie mecenatu w sferze kultury, a dziedziny kultury wiejskiej, które są słabo reprezentowane uznano za ginące zawody, wymagające szczególnej ochrony.
W 1995 r. w Ministerstwie Kultury i Sztuki opracowano i przyjęto program „Ginące Zawody”, w którym za najważniejsze cele i zadania określono:
- Uznanie tradycyjnych, związanych z rękodziełem artystycznym ginących dziś zawodów za ważny składnik kultury narodowej.
- Przeciwdziałanie procesom ich degradacji oraz objęcie ochroną tak, jak wszystkich unikatowych dóbr kultury narodowej.
Program ten został podjęty w całym kraju, a realizowany był przez muzea, skanseny, domy i ośrodki kultury, związki i stowarzyszenia twórcze.
Po pięciu latach funkcjonowania „Programu” działacze kurpiowscy doszli do wniosku, iż w regionie – jeśli chodzi o liczbę aktywnych artystów rękodzielników – nie jest tak wspaniale jak sądzimy; z drugiej zaś strony ważnym zadaniem „Programu” jest również możliwie szeroka działalność popularyzatorska miejscowej kultury ludowej.
Z tych przyczyn zrodziła się idea zorganizowania na Zielonych Kurpiach Warsztatów Etnograficznych „Ginące Zawody”. Warsztaty rozpoczęły się w 2001 r. w Zagrodzie Kurpiowskiej w Kadzidle, ich organizatorem był Oddział Kurpiowski STL w Ostrołęce przy współpracy Muzeum Kultury Kurpiowskiej, władz samorządowych i lokalnych placówek kultury oraz Związku Kurpiów. Od 2007 r. w realizację Warsztatów czynnie włączyło się Stowarzyszenie Artystów Kurpiowskich .
Warto zaznaczyć, że kadzidlańskie Warsztaty Etnograficzne, mimo iż prezentowane są w ich trakcie różnorodne dziedziny miejscowej plastyki i rzemiosła, od 2003 r. przyjęły jedną, wiodącą w danym roku tematykę, która dominuje wśród zajęć i pokazów. Przypomnieć wypada jak przedstawiała się tematyka w poszczególnych latach:
- 2001 – wszystkie dziedziny, bez wiodącego tytułu,
- 2002 – wszystkie dziedziny, bez wiodącego tytułu,
- 2003 – Izba kurpiowska – jej wyposażenie, dekoracje i zajęcia w izbie,
- 2004 – Drewno w życiu kurpiowskiej wsi,
- 2005 – Zabawy i zabawki na Kurpiach,
- 2006 – Strój ludowy Puszczy Zielonej,
- 2007 – Strażnicy kurpiowskich dróg (kapliczki),
- 2008 – Magiczna moc papieru,
- 2009 – Gry i zabawy na Kurpiach,
- 2010 – Wycinanka kurpiowska.
- 2011 – Babska droga od pieca do proga
- 2012 – Zagroda Kurpiowska
- 2013 – Strój Kurpiowski Puszczy Zielonej
- 2014 – Leluje, gźåzdy, fåfór jï powolńåk
- 2015 – Od barci do pasieki
Warsztaty Etnograficzne znalazły już swe miejsce zarówno w kontynuacji miejscowej plastyki (uczestniczy w nich corocznie ponad 30 twórców ludowych), jak też w popularyzacji puszczańskiej sztuki ludowej. Na zajęcia plastyczne oraz próbowanie swych sił artystycznych przybywa w każdym roku od 3 do 4,5 tysiąca dzieci i młodzieży.
Choć organizatorzy nie „idą na ilość”, to mają nadzieję, że w tegorocznych, jubileuszowych X Warsztatach Etnograficznych „Ginące Zawody” uczestniczyć będzie równie znaczna, jak w poprzednich latach liczba zainteresowanych kurpiowską sztuką ludową.